Znamy już koncepcję wyjątkowego miejsca nad Wisłą – otrzymaliśmy 9 prac, spośród których jury wybrało koncepcję biura projektowego eM4 Pracownia Architektury Brataniec. Następnym krokiem będzie podpisanie umowy na wykonanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem wszystkich niezbędnych decyzji i uzgodnień. Wyniki konkursu są dostępne na stronie Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich.
Park Naturalny Golędzinów będzie największym naturalnym parkiem w Warszawie. Powstanie na Pradze-Północ na terenie, który rozciąga się wzdłuż koryta Wisły na długości niemal trzech kilometrów – pomiędzy mostem Gdańskim a mostem Grota-Roweckiego i zajmuje powierzchnię około 65 hektarów. Od wschodu ograniczony będzie wałem przeciwpowodziowym, a na zachodnim skraju stromą skarpą wiślaną.
Tworzymy park, by chronić przyrodę
Tworzymy park, by chronić przyrodę i wspierać wzrost różnorodności biologicznej w naszym najcenniejszym korytarzu ekologicznym, jakim jest Wisła. Chcemy zmniejszyć niekorzystny wpływ miasta na teren, który znajduje się w granicy Obszaru Natura 2000 Dolina Środkowej Wisły oraz Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Idea parku jest podobna jak w parkach krajobrazowych, co oznacza, że teren będzie zachowany w takiej formie, w jakiej jest on obecnie. Nie będzie on przypominać parków typowo miejskich, gdzie np. buduje się place zabaw czy zakłada nowe rabaty. Na Golędzinowie mogą powstać elementy małej architektury, miejsca wypoczynku i edukacji przyrodniczej, które będą nieinwazyjne i wkomponowane w obecny charakter tego terenu.
Kontynuujemy projekty proekologiczne
Pomysł na ustanowienie parku jest kontynuacją dwóch projektów proekologicznych prowadzonych w ubiegłych latach, które są dofinansowane z Unii Europejskiej.
Pierwszy projekt to odtwarzanie łąk zalewowych Wisły i ten projekt był już realizowany na Golędzinowie.
A drugi projekt to ochrona siedlisk lęgowych gatunków ptaków w warunkach silnej presji aglomeracji warszawskiej. W ramach tego projektu w Dzielnicy Wisła powstał Pawilon Edukacyjny Kamień, który w przyszłości będzie stanowił swoistą bramę do parku.
…
Zwycięska koncepcja Parku Naturalnego Golędzinów w najwyższym stopniu spełnia wymogi konkursu, które przygotowało Stowarzyszenie Architektów Polskich we współpracy z naszą jednostką. W pracy tej położono nacisk przede wszystkim na ochronę przyrody i dostępność.
Zacznijmy od dostępności. Zgodnie z koncepcją, obszar stanie się dostępny dla osób ze specjalnymi potrzebami. Osoby te, oprócz ciągów pieszych, kładek czy pomostów, będą mogły skorzystać ze specjalnie dostosowanej platformy widokowej. Zbudowane zostaną główne wejścia z wału przeciwpowodziowego, dostosowane dla osób z niepełnosprawnościami oraz dodatkowe zejścia łącznikowe.
Projekt ma na celu ograniczenie negatywnego wpływu człowieka na obszary cenne przyrodniczo i wzmocnienie procesu sukcesji naturalnej oraz enklaw przyrodniczych terenu, który znajduje się w granicy Obszaru Natura 2000 Dolina Środkowej Wisły. Strefy aktywności i wzmożonego ruchu zostały rozlokowane na końcach parku. Największą aktywność mieszkańców projektanci zaplanowali w strefie obecnie najmniej atrakcyjnej przyrodniczo, czyli w okolicach Mostu Grota Roweckiego, natomiast wnętrze Parku służyć ma rekreacji niegenerującej obciążenia dla natury.
Co szczególnie ważne, Projektantom udało się ukierunkować ruch użytkowników (pomosty i platformy widokowe), a także wprowadzić bariery utrudniające dostęp do obszarów szczególnie cennych przyrodniczo (nasadzenia rodzimych krzewów, wprowadzenie elementów land art, utrzymanie naturalnych terenów podmokłych).
Projekt parku zakłada minimalną ingerencję, zarówno pod względem szaty roślinnej jak i wyposażenia. Zostanie przeprowadzona szczegółowa inwentaryzacja zieleni, w tym drzew.
Wzbogacimy istniejące siedliska, w tym łąki kwietne. Koncepcja zakłada również kontynuacje tzw. rzeki kwiatów, zachowanie pozostałości ogrodów działkowych w celach przyrodniczych i edukacyjnych, usuwanie roślin inwazyjnych. Projekt nie zakłada usuwania łąk w celu wykonania nowych nasadzeń – wręcz przeciwnie: pozostawimy ostoje przyrody, które będą niekoszone. Na dużym obszarze będzie można podziwiać łąkę ekstensywną, koszoną raz w roku, tak jak jest to robione obecnie.
Na terenie parku planowana jest ścieżka przyrodnicza i np. ogród tematyczny, który będzie nawiązywał również do ogrodów działkowych i kultury upraw miejskich. Do budowy elementów małej architektury zostaną wykorzystane najprostsze materiały odpowiednie dla tego wyjątkowego miejsca nad Wisłą – drewno i roślinność. Jedynie tam, gdzie to niezbędne, np. dla stabilności i trwałości konstrukcji platform widokowych, będą użyte również stal i beton.
Sąd konkursowy zgłosił zalecenia pokonkursowe, które pozwolą dopracować wybrane elementy projektu i wprowadzić drobne korekty.