Zimowe dokarmianie ptaków w mieście – co wolno, a czego unikać?
Pomoc człowieka może być bardzo cenna — pod warunkiem, że jest udzielana mądrze.

Zima to najtrudniejszy okres dla wielu gatunków ptaków. Gdy mróz i śnieg ograniczają dostęp do naturalnego pożywienia, pomoc człowieka może być bardzo cenna — pod warunkiem, że jest udzielana mądrze. Nieprawidłowe dokarmianie ptaków może im szkodzić, a nawet zagrażać ich życiu.
Dokarmianie ptaków nieodpowiednim pokarmem może wywołać choroby, odwodnienie organizmu i zatrucia pokarmowe. Jak więc bezpiecznie dokarmiać ptaki zimą i jaki pokarm jest naprawdę odpowiedni?
Kiedy dokarmiać ptaki zimą?
Dokarmianie ma sens tylko w określonych warunkach:
- podczas silnych mrozów,
- gdy ziemię pokrywa śnieg,
- w okresie ograniczonego dostępu do naturalnego pokarmu.
Jeśli już zaczynamy dokarmianie — róbmy to regularnie, aż do nastania odwilży. Ptaki szybko przyzwyczajają się do źródła pokarmu. Nieregularne podawanie jedzenia może sprawić, że będą tracić energię na bezskuteczne poszukiwania.
Dlaczego czystość karmnika jest tak ważna?
Jedną z ważnych zasad bezpiecznego dokarmiania ptaków jest utrzymanie czystości:
- karmę wykładamy w czystym miejscu,
- usuwamy zalegające resztki,
- dbamy o regularne mycie karmnika.
Gnijąca żywność staje się siedliskiem bakterii i pasożytów groźnych dla ptaków. W karmniku powinna też być dostępna świeża woda, która zimą jest trudno dostępna w naturze.
Co mogą jeść ptaki zimą? Lista bezpiecznych pokarmów
Różne gatunki ptaków mają różne potrzeby żywieniowe. Oto najważniejsze wskazówki, które pomogą stworzyć bezpieczną i wartościową „ptasią stołówkę”.
Pokarm dla ziarnojadów
- Dzwońce, szczygły, wróble, trznadle, mazurki
Najlepsze będą naturalne, nieprzetworzone produkty:
- mieszanki nasion: słonecznik, pszenica, proso,
- rozgniecione orzechy włoskie
Pokarm dla ptaków owadożernych
- sikory, kowaliki, dzięcioły
W mroźne dni można podać:
- ziarna nasion oleistych, np. słonecznik,
- kawałek niesolonej słoniny — tylko w temperaturze poniżej 0°C (psuje się po 3–4 tygodniach),
- mieszanki tłuszczu z nasionami oleistymi: słonecznik, rzepak, konopie,
- zmiażdżone orzechy ziemne, włoskie lub laskowe.
Pokarm dla ptaków miękkojadów
- kosy, kwiczoły
Dla tych gatunków sprawdzą się:
- jabłka gruszki, owoce jarzębiny, czarnego bzu, dzikiej róży,
- rodzynki
Pokarm dla gołębi, krukowatych i mew
Można podawać:
- wiele rodzajów ziaren,
- orzechy,
- niesolone kawałki mięsa
- niesolone resztki kuchenne
Co podawać łabędziom i kaczkom?
Najbezpieczniejsze produkty to:
- płatki owsiane,
- pszenica, owies, mielona kukurydza,
- specjalny granulaty dla ptaków wodnych
Nigdy nie wrzuca się pokarmu do wody. Zanieczyszcza to akwen i przyczynia się do chorób ptaków.
Czego nie wolno podawać ptakom zimą?
To jedna z najważniejszych informacji — niewłaściwy pokarm często bardziej szkodzi niż pomaga.
- pieczywo w przeważającej ilości skutkuje niedoborami pokarmowymi u ptaków,
- słonych, smażonych, przyprawianych resztek z kuchni,
- spleśniałych produktów,
- przetworzonego jedzenia.
Nieodpowiedni pokarm może prowadzić do chorób układu pokarmowego, niedożywienia, a u młodych ptaków nawet do deformacji skrzydeł.
Dlaczego warto dokarmiać ptaki odpowiedzialnie?
Prawidłowe dokarmianie ptaków:
- pomaga im przetrwać trudne miesiące,
- wspiera miejską bioróżnorodność,
- pozwala obserwować ciekawe gatunki w okolicy
Warto też wspomnieć, że nasza jednostka edukuje mieszkańców poprzez rozstawianie zielonych tabliczek informacyjnych, które informują użytkowników terenów zieleni o tym, jak ważne jest poszanowanie dla fauny i flory. W ten sposób przestrzegamy mieszkańców m.in. przed tym, że nieodpowiedni pokarm szkodzi ptakom.



