Dziś niedziela, to może by tak do parku? Czas na kolejny spacer z cyklu #WarszawskieParkiZZW 19/32 – Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. To jeden z największych i najmłodszych parków Warszawy. Założony na terenie Ogrodów Frascati i starej zabudowy mieszkaniowej Powiśla, rozciąga się w stronę Wisły, zyskując swą niezwykłą formę dzięki częściowemu położeniu na skarpie warszawskiej.
NIEZWYKŁA ALEJA GŁÓWNA – POŁĄCZENIE MIASTA Z WISŁĄ
Park na Solcu to zespół kilku układów parkowych (ok. 32 ha), którego częścią jest również Park na Książęcem – link tu https://tiny.pl/92wwr. W północnej parku, na wschód od placu Trzech Krzyży, na początku XIX w. rozciągały się Ogrody Frascati stworzone przez francuskiego restauratora Szymona Chovota. W latach 1952-64 powstał tu Centralny Park Kultury i Wypoczynku, zaprojektowany przez Alinę Scholtz, Longina Majdeckiego i Zygmunta Stępińskiego. Obecną nazwę park zyskał w 1992 r.
Najbardziej rozpoznawalnym elementem tego terenu rekreacyjnego jest oś alei głównej, której rozmach podkreślają: szerokość, kolumnowe topole rosnące wzdłuż niej i wreszcie monumentalne schody prowadzące na dwupoziomowy taras na stoku skarpy – w tym miejscu wcześniej stał pałac Branickich. Na niższym poziomie tarasu znajduje się świetnie wyeksponowana, podświetlana wieczorem Fontanna Kolorowa. Z wysokości skarpy możemy podziwiać daleki widok w stronę rzeki i pomnika „Chwała Saperom”, który zamyka oś założenia przy ul. Czerniakowskiej. W czasach PRL-u w parku działało kino letnie „Jutrzenka”, powstały też dwa kręgi taneczne.
Położona najbliżej Wisły część parku charakteryzuje się rytmicznymi podziałami zaakcentowanymi regularnie i symetrycznie rozmieszczonymi drzewami oraz prostokątnymi płaszczyznami trawników i kwietników. Niewątpliwą atrakcją jest zespół fontann – wzdłuż al. ks. J.Stanka oraz od ul. Rozbrat i Górnośląskiej. Park oferuje dwie ścieżki rowerowe, a pod dachem skateparku swoje umiejętności szlifują deskorolkarze, miłośnicy jazdy na BMX-ach, hulajnogach i rolkach. Właściciele czworonogów mogą skorzystać z psiego wybiegu przy ul. Szarej. W parku jest również tor do gry w boule oraz siłownia plenerowa.
W zabytkowej willi Pniewskiego, z początku XX w., znajduje się Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk. Muzeum Ziemi działa także w położonym vis-a-vis budynku znanym jako Biały Pałacyk na Frascati, służącym niegdyś jako letnia rezydencja księcia Poniatowskiego. Po wojnie obudowano go w stylu klasycystycznym. Otoczony jest majestatycznymi głazami – pomnikami przyrody.
WIELOBARWNE BYLINY I WIEKOWE DRZEWA
Bogate ukwiecenia zwracają uwagę mieszkańców – przy al. ks. J. Stanka obecnie zobaczymy tulipany, a latem urozmaicone kompozycje bylin: werbeny patagońskie, gaury Lindheimera, ozdobną trawę – rozplenicę szczecinkowatą i begonie. Na rabatach przy al. Zgrupowania AK „Kryska” możemy podziwiać kocimiętki, liliowce, zawilce japońskie i jeżówki. Byliny można podziwiać jeszcze w kilku innych miejscach parku – np. przy al. M. Brandysa rosną funkie, efektowne i wysokie parzydła leśne oraz konwalie majowe. Przy al. ks. J.Stanka posadziliśmy w 2021 r. róże (odmiana Stadt Rom). Róże w otoczeniu atrakcyjnych, białych ostróżek i szałwi omączonych rosną również wokół zabytkowego zegara słonecznego (na tyłach Sejmu).
Oprócz alei topolowych i świerkowych warto zwrócić uwagę na leszczyny tureckie po obu stronach al. Andrzeja Bobkowskiego oraz kilka sztuk świdośliwy drzewiastej w pobliżu al. C.Miłosza.
W 2019 r. wyremontowano schody przy ulicach Górnośląskiej i Prusa, naprawiono alejki parkowe (w tym aleję „Kryska”) i barierki ochronne tarasu widokowego. Uzupełniono również ubytki wokół Fontanny Kolorowej i wyczyszczono rzeźby. Natomiast fontanny przy ul. Rozbrat zyskały nowe pompy.
RZEŹBY, POMNIKI – HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ
Zwiedzając ten urokliwy zakątek Zielonego Powiśla rzućcie okiem na oryginalną rzeźbę „Unity”, dar Polonii amerykańskiej dla Warszawy, składającą się z 12 przeplatających się ze sobą elementów symbolizujących wspólnotę. Nie sposób też przeoczyć pomnika „Chwała Saperom” Stanisława Kulona – to hołd dla tych, którzy po wojnie rozpoczęli dzieło odbudowy stolicy.
W parku znajduje się m.in. ławeczka Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Pomnik Powstańców Czerniakowa i 1 Armii Wojska Polskiego oraz pomnik aktorki i reżyserki Haliny Mikołajskiej. Przykładem ciekawej rzeźby socrealistycznej jest „Dziewczyna z gołębiem” dłuta Franciszka Habdasa.
Poprzednie artykuły z cyklu #WarszawskieParkiZZW znajdziecie na naszej stronie.
Publikacje nt. dokonań architektki krajobrazu Aliny Scholtz znajdziecie na naszej stronie na Facebooku.
