Zachodzące zmiany klimatyczne i ich negatywne skutki wymagają podjęcia przemyślanych, długofalowych działań w zakresie gospodarowania zasobami wody w mieście. „To nie przelewki – Warszawa zbiera deszczówkę” jest hasłem nowej kampanii wspierającej oparty na 6 filarach kompleksowy program, którego celem jest zarówno ochrona, jak i zwiększenie zasobów wody w mieście.
Na program składa się 6 filarów działań, m.in. dotacje na budowę urządzeń retencyjno-rozsączających oraz zbiorników wodnych (więcej o programie). Realizatorami programu są jednostki miejskie, inwestorzy prywatni oraz mieszkańcy. Dzięki tak kompleksowemu podejściu do przeciwdziałania zmianom klimatycznych, Warszawa jest liderem w magazynowaniu wody.
Warszawski Zarząd Zieleni jako jeden z głównych partnerów warszawskiego programu ochrony zasobów wody odpowiada między innymi za właściwe zarządzanie infrastrukturą podlegających nam miejskich kanałów i zbiorników wodnych.
Kanały miejskie a zmiany klimatu
W ramach przeciwdziałania skutkom suszy dostosowaliśmy zarządzanie przepływami w warszawskiej sieci kanałów i zbiorników wodnych tak, by zwiększyć retencję wody w mieście oraz chronić istniejące zasoby wodne i środowisko przyrodnicze.
Z 29 zarządzanych przez Zarząd Zieleni m.st. Warszawy kanałów wybraliśmy 6, w których założymy urządzenia piętrzące i sterujące przepływem wód. W ten sposób zmieniamy funkcję kanałów – z drenującej (odprowadzającej wodę) na nawadniającą. Zwiększamy napełnienia w istniejących zbiornikach wodnych. W podpiętrzonych kanałach powstaje magazyn wody istotny dla przyrody, siedlisk gatunków roślin i zwierząt.
Pamiętamy jednak, że zmiany klimatu powodują także częstsze występowanie okresowych deszczy o charakterze nawalnym. Nasze kanały muszą więc być przygotowane na odprowadzenie wód opadowych i przeprowadzenie gwałtownych wezbrań. Dlatego przeprowadzane przez nas piętrzenia wód nie są wysokie, aby pozostawiona przepustowość kanału pozwalała na przyjęcia ewentualnych gwałtownych opadów.
Gdzie planujemy spiętrzanie wody?
Kanały Warszawskie to przede wszystkim kanały melioracyjne, dawniej służące rolnictwu poprzez odprowadzanie nadmiaru wód gruntowych lub nawadnianie okolicznych pól. Obecnie przebiegają pośród warszawskich osiedli, lecz na ich trasach można wciąż zauważyć pozostałe zastawki wodne. Wykorzystujemy je, aby retencjonować wody w mieście.
Kanały, w których zainstalujemy urządzenia służące do piętrzenia i sterowania przepływem wody to:
- Kanał Gocławski
- Kanał 26
- Kanał Rembertowski
- Kanał Nowa Ulga
- Kanał ul. Obserwatorów
- Kanał Jeziorki
Prace na Kanale Gocławskim
Pierwsze prace wykonaliśmy na Kanale Gocławskim. Polegały one na instalacji szandorów spiętrzających wodę w korycie kanału. W efekcie napełnione zostały również przyległe do niego zbiorniki: Jezioro Balaton, Jezioro Kamionkowskie i zespół zbiorników w Parku Skaryszewskim.
Dzięki prostym działaniom Balaton zyskał prawie 8000 m3 wody. To ilość odpowiadająca 1440 beczkowozów!
Kanał Gocławski przed piętrzeniem. Rejon ulicy Rechniewskiego.
W trakcie piętrzenia. Napełnienie wzrosło o około 30 cm. Nie piętrzymy powyżej umocnień aby nie dopuścić do rozmywania brzegów.
Kanał Gocławski po spiętrzeniu.
Korzyści płynące ze spiętrzania wody w kanałach
- ograniczamy odpływ wody z miasta,
- zasilamy w wodę rośliny w strefie przybrzeżnej,
- chronimy życie biologiczne,
- zasilamy wody gruntowe w mieście,
- zachowujemy przepływy nienaruszalne,
- zwiększamy retencję.