Inwentaryzacja i waloryzacja wybranych terenów zdegradowanych i zanieczyszczonych w Warszawie – potencjał przyrodniczy i społeczny nieużytków

Wartość projektu: 1 375 000,00 zł

Wkład m.st. Warszawy: 206 250,00 zł

Wartość dofinansowania z Funduszy UE: 1 168 750,00 zł

Beneficjent: Miasto Stołeczne Warszawa

Jednostka realizująca projekt: Zarząd Zieleni m.st. Warszawy

Celem głównym projektu jest inwentaryzacja i waloryzacja wybranych nieużytków na potrzeby ich wykorzystania w systemie terenów zieleni miejskiej m.st. Warszawy.

Projekt dotyczy terenów o łącznej powierzchni ponad 200 ha położonych w m.st. Warszawie, stanowiących obszary zanieczyszczone i zdegradowane – nieużytki miejskie, będące potencjalnymi terenami zieleni miejskiej.

W ramach realizacji projektu przeprowadzona zostanie inwentaryzacja tych obszarów, a następnie ocena ich możliwości w zaspokajaniu potrzeb rekreacyjnych mieszkańców Warszawy, usług ekosystemowych jakie tereny te dla nich świadczą oraz ocena ich wartości przyrodniczych. Działania proponowane w projekcie obejmują zarówno tematykę rekultywacji, jak i poprawę jakości życia w miejscu zamieszkania. Ponadto, dodatkowym celem jest stworzenie modelu określającego możliwości w wykorzystaniu rekreacyjnym i przyrodniczym obszarów zdegradowanych – narzędzia do identyfikacji i ochrony dowolnych nieużytków dla celów ogólnospołecznych w procesie planowania. Zadanie to wymaga waloryzacji przyrodniczej tych terenów i zbadania preferencji społecznych, przeprowadzonych przez wykwalifikowane zespoły eksperckie.

Działania takie jak: zbadanie stopnia zanieczyszczenia tych terenów wybranymi metalami ciężkimi, ocena stopnia fitoremediacji powyższych metali ciężkich z gleby i pyłów zawieszonych z powietrza, pomiar poziomu usuwania dwutlenku węgla i jednoczesna próba oszacowania produkcji tlenu, a także ocena ogólnego potencjału ekologicznego nieużytków oraz analiza otoczenia pozwolą zidentyfikować czynniki decydujące o jakości wypoczynku. Rozpoznanie to pozwoli z kolei na stworzenie uniwersalnego modelu określającego możliwości w wykorzystaniu rekreacyjnym i przyrodniczym dowolnych nieużytków, a także oszacowanie nakładów koniecznych do ich przystosowania do preferowanego użytkowania. Przede wszystkim jednak wyniki badań pozwolą na opracowanie strategii rekultywacji wszystkich nieużytków w Warszawie.

Przewidziany docelowy sposób zagospodarowania terenów objętych projektem zakłada, że będą one w min. 70% stanowić powierzchnię biologicznie czynną i stanowić ekologiczną przestrzeń dostępną bezpłatnie dla społeczeństwa. Obecnie ww. obszary charakteryzują się dużym stopniem zanieczyszczenia, są silnie przetworzone gruntami pobudowlanymi, zawierającymi resztki cegieł i betonu. Natomiast gleby są silnie zeutrofizowane, o czym świadczy nitrofilna roślinność ruderalna.

Przedmiot prac obejmuje trzy główne działania:

1. Mapowanie wyznaczonych obszarów i przygotowanie materiałów wyjściowych oraz narzędzi do właściwych badań.
2. Waloryzacja przyrodnicza i analiza potencjału w zaspokajaniu potrzeb rekreacyjnych, w tym: analiza metali ciężkich w glebie (miedzi, cynku, ołowiu, kadm, chromu i niklu) i w materiale roślinnym oraz analiza właściwości fizycznych i chemicznych gleby i podłoża, analiza mikropyłów na powierzchni roślin, pomiary gęstości zieleni oraz analiza potencjału ekologicznego i preferencji estetycznych użytkowników wraz z oceną wpływu badanych obszarów na dobrostan emocjonalny.
3. Opracowanie scenariuszy i rekomendacji do rekultywacji, remediacji i użytkowania badanych przestrzeni, przy założeniu różnego stopnia ich ochrony i przekształcenia w tereny zieleni miejskiej oraz finansowania. W ramach tego zadania powstaną:

• model jako narzędzie badawcze,
• specjalistyczny raport szczegółowy z badań,
• uproszczony raport w języku nietechnicznym.

Planowany termin zakończenia realizacji projektu to 2019 rok.