W Warszawie działa już blisko 20 ogrodów społecznościowych. Tworzą je nieformalne grupy, ale także stowarzyszenia i instytucje. Podobnie jak różni są ich założyciele, tak odmienny może być ich charakter. Są ozdobne, rekreacyjne czy warzywno-owocowe. Łączą je ludzie, ale także wsparcie, jakie mogą otrzymać od stolicy.
– Rosnąca sieć ogrodów społecznościowych pokazuje energię mieszkańców stolicy. Warszawa chce ją wspierać i pomnażać – mówi Michał Olszewski, wiceprezydent m.st. Warszawy. – Zieleń w mieście jest budowana dla mieszkańców i dzięki mieszkańcom. Dzięki nim osoby uprawiające ogrody są zdrowsze, bardziej aktywne, a przede wszystkim bardziej wrażliwe na zieleń. Dzięki ogrodnictwu społecznościowemu tworzą się także wspólnoty, które czują się odpowiedzialne za „swoją część Warszawy”, za jej wygląd i funkcjonowanie.
Od tego roku pomocy stołecznym ogrodom społecznościowym udziela także Zarząd Zieleni m.st. Warszawy, który od kwietnia br. zawarł trzy umowy w ramach, których organizacje partnerskie wspierają działania miejskich ogrodników – metodycznie i merytorycznie
– Nasze działania z ogrodnikami zaczęliśmy w kwietniu od warsztatów w ramach zielonego weekendu. Tam rozmawialiśmy m.in. o tym jak miasto i ogrodnicy mogą działać razem i jakie są ich potrzeby, a także o tym jak wspierać nowe i istniejące ogrody, tak by tętniły życiem i zielenią. Wiedzą w tym zakresie dzielą się m.in. specjaliści zaproszeni do współpracy przez Fundację Dóbr Wspólnych i Fundację Altereko. Wspieramy też metodycznie, co ułatwia formowanie grup, wypracowywanie zasad działania i komunikacji. Tu z pomocą idzie Fundacja Konsultacje Społeczne. Chciałbyś założyć ogród, ale nie wiesz jak się do tego zabrać? Skontaktuj się z nami lub naszymi partnerami, podzielimy się wiedzą i doświadczeniem – mówi Sławomir Sendzielski, koordynator ds. programów rozwoju ogrodnictwa społecznościowego w Zarządzie Zieleni m.st. Warszawy i dodaje – Każdy z warszawskich ogrodów jest inny, tak jak różni są ich założyciele. To jest piękne. Ta różnorodność jest także ich siłą. Odpowiada charakterowi twórców. Oddaje ducha miejsca i ludzi.
Ogólnodostępny charakter ogrodów społecznościowych oznacza, iż każdy może wziąć udział w jego tworzeniu na zasadach wcześniej ustalonych z liderami/grupą inicjatywną. Ogrody mogą mieć bardzo różny charakter. Mogą być ozdobne, rekreacyjne czy warzywno-owocowe. Wszystko w pełni zależy od tworzącej go społeczności, a także miejsca, w którym powstaje.
W ramach zawartych umów partnerzy Zarządu Zieleni pracują nad pozyskaniem sponsorów ogrodnictwa społecznościowego. Firmy często szukają możliwości wspierania działań społeczności lokalnych. Nadarza się okazja by zaangażować się w budowę społeczności i ogrodów w Warszawie.
– Stworzyliśmy Latającą Szkołę Ogrodników Miejskich, czyli cykl nieodpłatnych warsztatów i konsultacji przeznaczonych dla osób zaangażowanych w prowadzenie ogrodów społecznościowych – tłumaczy Izabela Mier z Fundacji Dóbr Wspólnych i dodaje – Naszego wsparcia udzielamy też osobom, które planują założyć taki ogród. Wystarczy, że zgłosi się do nas grupa, składająca się przynajmniej z trzech osób, która ma swój pomysł, a my przekażemy jej wiedzę, jak to zrobić!
W ramach Latającej Szkoły Ogrodników Miejskich prowadzone są zajęcia i warsztaty w aż 18 tematach, m.in. o metodach nawożenia gleby, przygotowaniu ogrodu na zimę, o produkcji przetworów czy też o założeniu pasieki. Dotychczas przeprowadzonych zostało 5 cykli warsztatów dla blisko 50 osób.
– Bazując na naszym doświadczeniu staraliśmy się układać program tak, by dotykał każdego aspektu ogrodnictwa. Zbieramy informacje zwrotne i będziemy pracować nad dalszymi odsłonami szkoły ogrodniczej – dodaje Mier.
Warszawscy ogrodnicy zyskali również swoje miejsce w sieci. To witryna www.bujnawarszawa.pl. Tam zawarte są m.in. podstawowe informacje o warszawskich ogrodach społecznościowych, w tym mapa z ich lokalizacją. Strona jednak cały czas się rozwija i będą tam pojawiać się nowe wiadomości.
– Chcemy, aby strona Bujna Warszawa była miejscem, gdzie każdy miejski ogrodnik znajdzie wszystkie informacje, które są mu niezbędne do prowadzenia swojego zielonego miejsca w Warszawie. Będziemy stronę rozwijać i uzupełniać nie tylko o aktualności, ale także dobre praktyki, opisy ogrodów, informacje merytoryczne – zapewnia Sławomir Sendzielski.
Na stronie wkrótce pojawią się szczegółowe informacje na temat narzędzi, które mogą m.in. materialnie wesprzeć ogrody – takich jak inicjatywa lokalna w ramach, której powstał m.in. ogród przy Paca 40 czy na Fortach Bema – a także OSMO, czyli Otwartym Składzie Materiałów Ogrodniczych.
Otwarty Skład Materiałów Ogrodniczych, będący częścią projektu „Bujna Warszawa” to przede wszystkim przestrzeń wymiany i dzielenia się narzędziami oraz maszynami, jakimi dysponują ogrody i jednostki miejskie. W ramach OSMO, można także uzyskać pomoc w zakupie materiałów i narzędzi ogrodniczych, nasion, ale również usług przy przeprowadzeniu inwestycji.
Obecnie w Warszawie działa 18 ogrodów społecznościowych. Z chęcią stworzenia ogrodu niedawno zgłosiły się… Łazienki Królewskie.
W przyszłą sobotę, 7 października odbędą się pierwsze Warszawskie Dożynki Ogrodów Społecznościowych. Uroczyste obchody potrwają od godz. 13.00 do 18.00, a przez cały dzień w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego prowadzone będą m.in. warsztaty i prezentacje, nie zabraknie również konkursów i koncertów.