30 listopada rozpoczęły się prace związane z powstaniem naturalnego placu zabaw w Parku Dolinka Służewska. Inwestycja stanowi realizację projektu z Budżetu Obywatelskiego pn. „Ogrody deszczowe i naturalne place zabaw na terenie m.st Warszawy, w tym plac zabaw w Parku Dolina Służewiecka”. To projekt z BO na rok 2020 (nr 1235), na który zagłosowało 10751 osób.
Przedstawiamy fakty dotyczące projektu naturalnego placu zabaw w Parku Dolinka Służewska.
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – PODSTAWOWE INFORMACJE
Naturalny plac zabaw przybliża przyrodę dzieciom poprzez bezpośredni z nią kontakt i zabawę – to jedyny taki plac zabaw w okolicy.
Plac zabaw ma charakter naturalny – nie znajdą się tutaj żadne sztuczne materiały i nawierzchnie, wyposażenie oraz urządzenia zabawowe wykonane będą z drewna.
Plac zabaw podzielony został na dwie strefy: „W starym ogrodzie” oraz strefę sprawnościową. Teren pomiędzy strefami pozostanie niezagospodarowany, znajdzie się tu jedynie ścieżka edukacyjna na temat przyrody parku.
„W starym ogrodzie”
Część przeznaczona dla dzieci w wieku 3-6 lat. Strefa zlokalizowana w obrębie pozostałości dawnego sadu nawiązywać będzie do krajobrazu Wsi Służew. Znajdą się tu m.in. nowe nasadzenia z drzew owocowych i krzewów oraz rabaty bylinowe. Pojawią się tu także atrakcyjne drewniane elementy, np.: mini domek zabawowy w stylu dawnej zabudowy wiejskiej tych okolic, szałasy wiklinowe, urządzenia do zabawy piaskiem, czy naturalne kłody i pniaki.
Strefa sprawnościowa
Część przeznaczona głównie do wypoczynku czynnego dla dzieci różnych grup wiekowych, z przewagą dzieci w wieku powyżej 6 lat. Na lokalizację części z przeznaczeniem na bardziej intensywne użytkowanie została celowo wybrana polana bezdrzewna. Plac zabaw będzie wyposażony przede wszystkim w urządzenia do zabaw zręcznościowych, np.: zjeżdżalnię, huśtawki czy mostki.
NATURALNY PLAC ZABAW – NIE STANOWI ZABUDOWY PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA
Naturalna nawierzchnia utwardzona (bezpieczna) pod urządzeniami pokryje jedynie 400 m2 – co stanowi tylko 3,5% zakresu projektu i zaledwie 0,15% powierzchni parku.
Nawierzchnia ta znajdzie się wyłącznie pod urządzeniami, gdzie jest to wymagane przez przepisy, czyli pod obiektami, których strefa upadku jest większa niż 1 m. Nawierzchnia ta wykonana będzie z naturalnych materiałów – piasku i zrębków drewnianych (na wizualizacji jest ona zaznaczona jasnozielonym kolorem). Natomiast ujęta w projekcie powierzchnia 11 tys. m2 to zakres projektowanego placu zabaw, łącznie z jego niezagospodarowanymi częściami. Przy czym zakres projektowanego placu zabaw stanowi zaledwie 4% powierzchni parku, która wynosi 26 ha.
NATURALNY PLAC ZABAW – WSPÓŁGRA Z PRZYRODĄ PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA
Plac zabaw znajduje się poza obszarem zwartych zadrzewień cennych przyrodniczo.
Obszar placu zabaw został ograniczony względem założeń planu miejscowego, pozostawiając teren w pobliżu zbiorników wodnych oraz w centralnej strefie placu jako tereny niezagospodarowane. Dzięki temu zostanie zachowana łączność terenów zadrzewionych z obszarem stawów i cennym obszarem łęgu zalewanym podczas wezbrań potoku. Warto podkreślić, że mimo iż zakres projektu placu zabaw obejmuje ok. 11 tys.m2 to urządzenia zabawowe wymagające naturalnej nawierzchni bezpiecznej zajmą zaledwie 3,5% placu – pozostałe elementy będą montowane punktowo w istniejący trawnik.
Adaptujemy istniejący drzewostanu oraz wprowadzamy nowe nasadzenia wpływające pozytywnie na różnorodność biologiczną parku.
W ramach realizacji projektu placu zabaw istniejąca zieleń zostanie wzbogacona o nasadzenia rodzimych gatunków drzew owocowych i krzewów oraz wielogatunkowe rabaty bylinowe dla motyli i zapylaczy. W związku z realizacją projektu nie zostanie usunięte żadne drzewo. Pamiętamy również o dzikich mieszkańcach parku, tworząc warkocze z chrustu. Planujemy także stworzenie stref przyrody w okolicy placu zabaw, w których grabienie i koszenie będzie ograniczone, a ilość martwego drewna zwiększona.
Nasze działania wynikają także z wniosków z inwentaryzacji przyrodniczej BioBlitz.
Lokalizujemy elementy zabawowe w wybranych obszarach, zachowując najcenniejsze tereny dla przyrody. Strefa sprawnościowa placu zabaw będzie częściowo oddzielona grupami krzewów i niską palisadą robiniową, aby ograniczyć przemieszczanie się dzieci w kierunku terenów cennych przyrodniczo. Komunikacja pomiędzy dwoma strefami placu zabaw kierowana będzie poprzez łącznik wykorzystujący istniejący przedept, aby zminimalizować nadmierne wydeptywanie przez użytkowników wartościowych fragmentów parku nawiązujących do łęgu. Są to działania świadome, mające na celu ochronę cennej przyrody Dolinki Służewskiej i pogodzenie dwóch priorytetowych i równoważnych funkcji parku – przyrodniczej i wypoczynkowej.
Inwentaryzacja BioBlitz została przeprowadzona w czerwcu 2019 roku na zlecenie Zarządu Zieleni m.st. Warszawy (raport dostępny na stronie).
Realizacja projektu naturalnego placu zabaw w Parku Dolinka Służewska ma na celu przybliżenie przyrody dzieciom poprzez bezpośredni z nią kontakt i zabawę. Projekt placu zabaw został opracowany z dbałością o wartości przyrodnicze tego obszaru.
Wykonujemy obiekt z naturalnych materiałów i nie stosujemy żadnych sztucznych nawierzchni. Jedynie pod urządzeniami, gdzie przepisy tego wymagają zaprojektowaliśmy bezpieczne nawierzchnie naturalne (piasek i zrębki drewniane). Większość powierzchni pozostanie, jak do tej pory, trawiasta – co można zobaczyć na poniższej wizualizacji.
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – PROJEKT KONSULTOWANY SPOŁECZNIE
Budżet Obywatelski to szczególna forma konsultacji, w ramach których mieszkańcy decydują o przeznaczeniu części pieniędzy z budżetu Warszawy.
Podstawą prawną jest tu art. 5a ustawy o samorządzie gminnym, uchwała Rady m.st. Warszawy w sprawie konsultacji społecznych z mieszkańcami m.st. Warszawy w formie budżetu obywatelskiego oraz zarządzenie Prezydenta m.st. Warszawy. Na projekt „Ogrody deszczowe i naturalne place zabaw na terenie m.st Warszawy, w tym plac zabaw w Parku Dolina Służewiecka” zagłosowało niemal 11 tysięcy osób. Podczas weryfikacji projektu zaproponowano zmianę nazwy projektu, tak aby mieszkańcy mieli pełną wiedzę na temat jego zakresu. W nazwie projektu znalazła się więc lokalizacja placu zabaw w Dolince Służewskiej, dlatego głosy złożone na projekt stanowią również poparcie tej lokalizacji. W komentarzach „Co sądzisz o tym pomyśle?” na stronie projektu w czerwcu zeszłego roku nie pojawiła się żadna negatywna opinia dotycząca umiejscowienia placu zabaw w Parku Dolinka Służewska.
Zarząd Zieleni m.st. Warszawy realizując zwycięski projekt z Budżetu Obywatelskiego wykorzystał koncepcję zagospodarowania parku wypracowaną w konsultacjach społecznych przeprowadzanych na zlecenie Urzędu Dzielnicy Mokotów w 2015 r.
Projektanci koncepcji mieli za zadanie wziąć pod uwagę wyrażone w konsultacjach społecznych opinie mieszkańców oraz pogodzić funkcje rekreacyjne parku z naturalnym pięknem i potencjałem przyrodniczym doliny. W raporcie podsumowującym konsultacje społeczne z grudnia 2015 roku wskazano potrzebę „stworzenia przestrzeni zabawowej dla dzieci w oparciu o place zabaw o charakterze naturalnym wg wytycznych opracowanych na zlecenie Urzędu m.st. Warszawy w 2014 r. przez prof. M. Kosmalę w możliwie największym oddaleniu od zabudowy mieszkaniowej” (str. 14). W opisie rysunku „Koncepcji Programowo Przestrzennej Parku Dolinka Służewska – zasięg występowania siedlisk grądowych” (str. 26) można również przeczytać, że w siedlisku grądowym, planuje się funkcje „naturalne place zabaw dla dzieci na polanach parkowych w środkowo północnej części Parku”.
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – LOKALIZACJA ZGODNA Z PLANEM MIEJSCOWYM I WYNIKIEM KONSULTACJI
Lokalizacja naturalnego placu zabaw jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla Parku Dolina Służewska (tekst i rysunek planu jest dostępny pod linkiem).
Zakres placu zabaw pokrywa się z obszarem funkcjonalnym D1-ZP (przeznaczenie podstawowe: tereny parków, dopuszczalne funkcje uzupełniające: usługi sportu i gastronomii), w którego obrębie znajduje się Sektor programowy V (sektor zabaw dziecięcych). W ramach sektora ustala się realizacje urządzeń dla m.in. zabaw zręcznościowych i nakazuje się stosowanie naturalnej kolorystyki wyposażenia terenu.
Lokalizacja naturalnego placu zabaw wskazana została w koncepcji wypracowanej w ramach konsultacji społecznych z 2015 roku.
Naturalny plac zabaw znajduje się pod numerem 10 na poniższym rysunku Koncepcji Programowo Przestrzennej Parku Dolinka Służewska zaprezentowanym w raporcie podsumowującym konsultacje społeczne (str. 18):
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – DIALOG Z MIESZKAŃCAMI
3 listopada 2020 r., wychodząc naprzeciw potrzebom społecznym, Zarząd Zieleni m.st. Warszawy zorganizował spotkanie online poświęcone projektom realizowanym przez ZZW w Parku Dolinka Służewska.
W spotkaniu udział wzięli specjaliści warszawskiego Zarządu Zieleni odpowiedzialni za stronę projektową i inwestycyjną wspomnianych realizacji oraz ogrodnicy opiekujący się terenem Parku Dolinka Służewska, a także przedstawiciele Centrum Komunikacji Społecznej, jednostki odpowiedzialnej za współpracę z mieszkańcami oraz koordynację Budżetu Obywatelskiego w Warszawie. Na spotkaniu przedstawione zostały trzy projekty realizowane przez ZZW w 2020 roku w ramach Budżetu Obywatelskiego, w tym szczegółowo omówiono projekt naturalnego placu zabaw. Prezentację ze spotkania można obejrzeć tutaj.
Kilka miesięcy wcześniej, 13 sierpnia 2020 r., opublikowaliśmy obszerną informację w mediach społecznościowych i na naszej stronie nt. projektów realizowanych w Parku Dolinka Służewska, w tym nt. naturalnego placu zabaw. Wielu mieszkańców oceniło wówczas nasze działania pozytywnie.
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – UMOCOWANIA PRAWNE, BRAK MOŻLIWOŚCI ODSTĄPIENIA OD REALIZACJI PROJEKTU
Realizacja zwycięskich projektów jest obligatoryjna dla władz miasta na podstawie obowiązujących aktów prawnych.
Na wniosek mieszkańców przeanalizowano możliwość wstrzymania i zaniechania wykonania inwestycji w ramach projektu obywatelskiego nr 1235, biorąc przy tym pod uwagę umocowania prawne (ustawę o samorządzie gminnym, uchwałę Rady m.st. Warszawy oraz zarządzenie Prezydenta m.st. Warszawy). Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy nie znalazło uzasadnienia dla odstąpienia od realizacji tego projektu. Projekty wybrane w ramach budżetu obywatelskiego jako przejaw uprawnień mieszkańców gminy mają szczególny charakter i objęte są ochroną prawną, a odstąpienie od ich realizacji byłoby sprzeczne z zasadą pełnej realizacji zadań budżetowych wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
W związku z powyższym propozycja przeniesienia urządzeń w inne lokalizacje również nie jest możliwa do przeprowadzenia. Dla obecnej lokalizacji jest już wykonana i odebrana dokumentacja projektowa oraz zgłoszenie w odpowiednim organie. Dla każdej nowej lokalizacji konieczne byłoby ogłoszenie nowego postępowania przetargowego oraz wyłonienie wykonawcy w celu opracowania nowych dokumentacji projektowych, a także ponowne zgłoszenie zamiaru budowy. Wiązałoby się to z kolejnymi wydatkami z budżetu miasta.
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – ZAKRES INWESTYCJI NIE OBEJMUJE PRYWATNYCH DZIAŁEK
Plac zabaw powstanie na działce ew. nr 7/3 obręb 1-04 -16, której właścicielem jest Miasto Stołeczne Warszawa.
Lokalizacja terenu przeznaczonego na budowę placów zabaw to środkowa część Parku – od południa sąsiaduje ze stawami nr VI i VII i kanałem Służewieckim, od północy z uliczką osiedlową (ul. Bacha) oraz osiedlem mieszkaniowym, a od wschodu i zachodu z dalszym terenem parku.
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – FAKTYCZNY KOSZT INWESTYCJI
Koszt budowy naturalnego placu zabaw w Parku Dolinka Służewska wyniesie 1.136.781 zł, nie zaś 3 mln złotych (błędnie podawany koszt w dyskursie publicznym).
Dokumentacja przetargowa jest dostępna pod linkiem.
NATURALNY PLAC ZABAW W PARKU DOLINKA SŁUŻEWSKA – JEDYNY TAKI W OKOLICY
Projektowany plac zabaw to jedyny plac zabaw o charakterze naturalnym w okolicy. Lokalizacja w Parku Dolinka Służewska zapewni dostęp do zabawy wśród przyrody dla wszystkich dzieci z pobliskich osiedli. Obiekt będzie ogólnodostępny i nieogrodzony.
W projekcie przewidziano elementy nastawione na edukację ekologiczną i kontakt z naturą. Motywem przewodnim naturalnego placu zabaw jest nawiązanie do historycznego użytkowania tego terenu i rozciągającego się tu do lat 70-tych XX wieku krajobrazu wsi Służew ze starym sadem. Wszystkie urządzenia są wykonane z drewna. W łączniku pomiędzy strefami placu zaproponowano ścieżkę edukacyjną z tablicami edukacyjnymi dotyczącymi otaczającej przyrody – ptaków i gatunków drzew występujących w Parku Dolinka Służewska, a także na temat czasu trwania rozkładu odpadów.
